کاربردهای تجارت الکترونیکی اولین بار در اوایل دهه هفتاد و به همراه ابداعاتی مانند EFT شناخته شد البته در ابتدا کاربردهای آن فقط محدود به شرکت‌های بزرگ، مؤسسات مالی و برخی تاجرین قدرتمند بود. سپس فناوری DEI ارائه شد که برای انتقال الکترونیکی اسناد مورد استفاده قرار می‌گرفت. EDI نه تنها برای شرکت‌هایی مانند مؤسسات مالی، بلکه برای تولیدکنندگان، فروشندگان، خدمات و انواع آرایه معاملات نیز مفید واقع می‌شد.
در اوایل دهه نود با استفاده از شبکه جهانی وب و به کارگیری اینترنت، اصطلاح تجارت الکترونیکی نیز شکل گرفت. تجارت الکترونیکی به سرعت شروع به رشد کرد. وب سایت‌های فراوانی ساخته شدند. یک دلیل این رشد سریع، ایجاد شبکه‌ها، پروتکل‌ها و نرم‌افزار جدید، تجارت الکترونیکی بود و دلیل دیگر آن افزایش رقابت و سایر فشارهای تجاری بود.
کاربردهای جدیدتر تجارت الکترونیکی از دستگاه‌های رزرو آژانس‌های مسافرتی گرفته تا بازارهای بورس ارائه شدند. این کاربردها تحت عنوان کاربردهای درون سازمانی (IOS) نام داشتند.
از سال 1995، کاربران اینترنت با پیشرفت‌های چشمگیری مواجه شدند، از فروش مستقیم محصولات به‌صورتOnline گرفته تا آموزش به صورت الکترونیکی. امروزه تقریباً تمام سازمان‌های متوسط و بزرگ دنیا دارای وب سایت هستند و تقریباً بیشتر شرکت‌های آمریکایی دارای پورتال‌هایی هستند که کارمندان، شرکای تجاری و حتی عموم افراد می‌توانند از طریق آن‌ها به اطلاعات شرکت دسترسی پیدا کنند. بیشتر این سایت‌ها حاوی ده‌ها هزار صفحه و لینک هستند. در سال 1999 کاربرد تجارت الکترونیکی از مدل B2 Cبه‌سویB 2B و در سال 2001 از B2B به B2E، C-Commerce، e-governmentوm-commerceسوق یافت. با در نظر گرفتن ماهیت فناوری و اینترنت، تجارت الکترونیکی بدون تردید به تغییر و تحولات خود ادامه خواهد داد و باید منتظر موفقیت‌های بیشتر تجارت الکترونیکی باشیم.
موفقیت‌های تجارت الکترونیکی
در چند سال اخیر شاهد تأسیسموفقیت‌آمیزشرکت‌های مجازی تجارت الکترونیکی مانند eBay، Google، Yahoo، VerSign، AOLو Checkpointبوده‌ایم. شرکت‌هایclick-and-motor مانند Ciaco، General Electric، IBM، Intel و Schwab نیز با موفقیت‌های زیادی روبه‌روبوده‌اند.
شکست‌های تجارت الکترونیکی
از سال 1999 تعداد زیادی از شرکت‌های تجارت الکترونیکی، به‌خصوصآن‌هایی که از مدل e-tailing استفاده می‌کنند، با شکست روبه‌رو شده‌اندبه‌عنوان‌مثالمی‌توان به این سایت‌ها اشاره کرد eToys، Xpeditor، Marchfirst، Drkoop.com، webvan.com و Boo.com در مورد شکست‌های معروف B2B می‌توان به Chemdex.com، Ventro.com و Verticalnet.com اشاره کرد.
آیا تعداد بی‌شمار این شکست‌ها نشان می‌دهد که تجارت الکترونیکی روزهای خوش کوتاهی داشته است؟ اصلاً این‌طور نیست. اول اینکه میزان شکست وب‌سایت‌هابه‌سرعت رو به کاهش است. دوماینکه حوزه تجارت الکترونیکی رو به رشد است، زیرا شرکت‌ها دائماً در حال آزمایش مدل‌های مختلف کسب‌وکار و ساختارهای متفاوت سازمانی هستند. سوم اینکه بیشتر شرکت‌هایی که صرفاً فقط در زمینه تجارت الکترونیکی فعالیت دارند ازجمله Amazon.comهنوز سود کلانی عاید خود نکرده‌اند، بااین‌وجود همچنان درحال‌توسعه عملکردها و افزایش فروش خود هستند. برخی تحلیل گران پیش‌بینیمی‌کنند که تا چند سال آینده بیشتر شرکت‌هایی که صرفاً از تجارت الکترونیکی استفاده می‌کنند، سودهای فوق‌العاده‌ای را نصیب خود کنند.
وب 2
واژه وب 2 در سال 2004 توسط OReilly Media برای مراجعه به نسل دوم خدمات اینترنتی که به مردم اجازه مشارکت و به اشتراک‌گذاریOnline اطلاعات به روش‌های جدید (از قبیل سایت‌هایشبکه‌سازی اجتماعی، ویکی‌ها، ابزارهای ارتباطی و folksonomyها) را می‌داد، وضع شد. OReilly Media در مشارکت با Medialive international، از این عبارت تحت عنوانی برای مجموعه‌ای از کنفرانس‌ها استفاده کرد. از آن زمان به بعد، این عبارت عمومیت پیدا کرد.
انقلاب دیجیتال و ظهور تجارت الکترونیکی
دلیل اصلی شکوفایی تجارت الکترونیکی انقلاب دیجیتال است.
تحول دیجیتال در همه‌جا به چشم می‌خورد. در زندگی روزمره، محل کار، در شرکت، مدرسه، بیمارستان، جاده و حتی در جنگ، یکی از مهم‌ترین تحولات در زمینه اقتصاد است که با عنوان اقتصاد دیجیتال یاد می‌شود.
منظور از اقتصاد دیجیتال اقتصادی است که مبتنی بر فناوری‌های دیجیتال مانند شبکه‌های ارتباطی، کامپیوترها، نرم‌افزار و سایر فناوری‌های مربوط به اطلاعات می‌باشد. اقتصاد دیجیتال گاهی اوقات بانام اقتصاد اینترنتی، اقتصاد جدید یا اقتصاد وب نیز شناخته می‌شود. در این اقتصاد جدید، شبکه‌های دیجیتال و زیرساخت ارتباطی، محیطی جهانی ایجاد می‌کند که در آن افراد و سازمان‌هامی‌توانندباهم ارتباط متقابل برقرار کرده، مشارکت کرده و یا اطلاعات را جستجو کنند. بر اساس نظریات Choi and Whinston این محیط باید دارای این خصوصیات باشد.
مجموعه گسترده‌ای از محصولات قابل دیجیتالی شدن (شبیه پایگاه‌های داده، اخبار و اطلاعات، کتاب‌ها، مجلات، برنامه‌های رادیو و تلویزیون، فیلم، بازی الکترونیکی، CDمای موسیقی و نرم‌افزار) که همواره در تمام نقاط دنیا با استفاده از زیرساخت دیجیتال منتقل می‌شوند.
مصرف‌کنندگان و مؤسسات مختلف که معاملات مالی را به‌صورت دیجیتال با استفاده از پول دیجیتال و از طریق کامپیوترهای متصل به شبکه یا تجهیزات قابل‌حمل انجام می‌دهند.
ریزپردازنده‌ها و قابلیت‌های وابسته به شبکه، که در کالاهای فیزیکی مانند لوازم‌خانگی یا اتومبیل‌ها نیز تعبیه می‌شوند.
اصطلاح اقتصاد دیجیتال را می‌توان در مورد فناوری‌های مربوط به محاسبات و برقراری ارتباط در اینترنت و سایر شبکه‌ها و اطلاعات و فناوری حاصله که منجر به پیدایش تجارت الکترونیکی و تغییرات شگرف سازمانی شده است نیز به کاربرد. به‌این‌ترتیبمی‌توان انواع اطلاعات (داده، صدا، تصویر و غیره) را ذخیره و پردازش کرده و از طریق شبکه‌ها به سراسر دنیا انتقال داد(رجوع کنید به Kehal and singh 2004, Head 2003).
اقتصاد دیجیتال باعث وقوع انقلاب دیجیتال شده است که طبق اعلام وزارت بازرگانی آمریکا در سال 1999 به‌نوبه خود با وقوع عملکردهای اقتصادی پیش‌بینی‌نشده، عدم توسعه اقتصادی در دورانی طولانی و نیز ثبات تورم همراه است.
انقلاب اقتصادی باعث رشد سریع‌تر تجارت الکترونیکی می‌شود زیرا موجب افزایش رقابت در میان سازمان‌ها خواهد شد. در تحقیقات صورت گرفته توسط Lederer عامل "ایجاد رقابت با مزایای استراتژیک" به‌عنوان مزیت اصلی سیستم‌های مبتنی بر وب عنوان‌شده است.
انقلاب اقتصادی به مبتکران رشد و نمو می‌دهد و همه‌روزه بر تعداد این مبتکران اقتصادی افزوده می‌شود.
برخی خصوصیات اقتصاد دیجیتال
حوزه جهانی‌سازی : برقراری ارتباط و مشارکت جهانی و تشکیل بازارهای الکترونیکی جهانی در این زمره است.
حوزه سیستم‌های دیجیتال: از تلویزیون و تلفن گرفته تا سایر تجهیزات، سیستم های آنالوگ به سیستم های دیجیتال تبدیل می‌شوند.
در ارتباط با سرعت: شاهد انجام معاملات بلادرنگ به کمک استاد، محصولات و خدمات دیجیتال می‌باشیم.
در ارتباط با افزایش اطلاعات: هرچند حجم اطلاعات تولیدشدهبه‌سرعت رو به افزایش است، اما ابزارهای جستجوی هوشمند می‌توانند به کاربران کمک کنند تا اطلاعات موردنیاز خود را به‌سادگی بیابند. که موجب افزایش اطلاعات خواهد شد.
در رابطه با بازارها: بازارها امروزه به‌صورتOnline فعالیت می‌کنند. بازارهای الکترونیکی جایگزین بازارهای فیزیکی می‌شوند. بازارهای جدید باعث افزایش رقابت نیز خواهد شد.
در حوزه دیجیتالی کردن: موسیقی، کتاب‌ها، تصاویر و غیره دیجیتالی می‌شوند تا به‌سرعت و بدون هزینه قابل‌انتقال باشند.
در مورد مدل‌ها و فرآیندهای کسب‌وکار: مدل‌ها و فرآیندهای کسب‌وکار جدید و اصلاح‌شدهفرصت‌هایبی‌شماری را در اختیار شرکت‌ها و مؤسسات جدید می‌گذارند.
در زمینه نوآوری: نوآوری‌های دیجیتال و مبتنی بر اینترنت با سرعت فراروان رو به رشد هستند. امروزه نسبت به گذشته استعدادهای بیشتری شکوفا می‌شوند.
در زمینه حذف ایده‌های کهنه: سرعت زیاد ابتکارات و نوآوری‌ها باعث می‌شود تا ایده‌های قبلی به‌سرعت از دور خارج شوند.
در رابطه با فرصت‌ها: فرصت‌های فراوانی تقریباً در تمام جنبه‌های زندگی ایجاد می‌شوند.
در ارتباط با کلاه‌برداری: مجرمین و خطاکاران نیز ممکن است در اینترنت به فعالیت پردازند.
در حوزه جنگ‌ها: جنگ‌های واقعی جای خود را به جنگ‌های مجازی می‌دهند.