وظیفهای که هر سازمان پیش رو دارد این است که چگونه مؤلفههایی را کنار هم قرار داده و به سازمان امکان دهد تا خود را وارد اقتصاد دیجیتال کرده و با استفاده از تجارت الکترونیکی از مزایای رقابتی آن برخوردار شود. اولین مرحله استفاده از زیرساخت مناسب بهرهمندی از شبکههای اتصالی است. قسمت اعظم تجارت الکترونیکی در کامپیوترهایی انجام میگیرد که به اینترنت یا اینترانت سازمانی متصل هستند. بسیاری از شرکتها از پورتالهای شرکتی استفاده میکنند که مدخل ورود مشتریان، کارمندان و شرکای کسبوکار برای دسترسی به اطلاعات شرکت و برقراری ارتباط با آن است.
نگرانی اصلی بیشتر شرکتها امروزه این است که چگونه خود را تغییر داده و برای شرکت در اقتصاد دیجیتال آماده کنند. اگر این تغییر موفقیتآمیز باشد، بیشتر شرکتها میتوانند به وضعیت آرمانی برسند. شرکت Toys با استفاده از اینترنت، اینترانت و اکسترانتها به روشی کاملاً یکپارچه توانسته فعالیتهای تجارت الکترونیکی مختلفی را انجام دهد.
شرکتهای دیجیتال در مقایسه با شرکتهای فیزیکی
سازمانهای فیزیکی
فروش در فروشگاههای فیزیکی
فروش کالاهای ملموس
استفاده از فهرست موجودی و انجام برنامهریزی تولید
کاتالوگ کاغذی
بازارهای فیزیکی
استفاده از شبکههای ارزشافزوده و Edi سنتی
مزایدههای فیزیکی و محدود
معاملات مبتنی بر دلالی
پرداختهای کاغذی
برگزاری مناقصه کاغذی
تولید اجباری مبتنی بر پیشبینی تقاضا
تولید انبوه (محصولات استاندارد)
بازاریابی مبتنی بر کمیسیون بهصورت فیزیکی
تبلیغات محدود، کند و مبتنی بر گفتهها
سرمایه بالا برای تولید انبوه
هزینههای ثابت و بالا برای راهاندازی تولید
معمولاً قیمت موردنظر مشتریان تأمین نمیشود(هزینهها بالاتر از قیمت درخواستی است.)
سازمانهای دیجیتال
فروش online
فروش محصولات دیجیتال
پیشبینی موجودی بهصورتonline و مشارکتی
کاتالوگهای هوشمند الکترونیکی
بازار الکترونیکی
استفاده از اینترانت و اکسترانت ها
مزایدههایonline در همهجا و همه زمان
استفاده از واسطههای الکترونیکی که ارائهدهنده خدماتی باارزش افزوده هستند.
پرداخت الکترونیکی
مناقصه الکترونیکی
تولید سفارشی بر اساس سفارش مشتری
تولید انبوه محصولات سفارشی
بازاریابی وابسته و مبتنی بر افراد
بازاریابی گسترده الکترونیکی
برای تولید سفارشی به سرمایه کمتری نیاز است چراکه پرداختها قبل از آغاز به تولید انجام میشود.
هزینههای ثابت کمتری برای راهاندازی تولید نیاز است.
تطبیق قیمت موردنظر مشتری با هزینهها
(هزینه – قیمت درخواستی)
طبقهبندی تجارت الکترونیکی از روی ماهیت معاملات یا ارتباطات
معمولاًطبقهبندی تجارت الکترونیکی از روی ماهیت معاملات یا ارتباطات اعضای تجاری صورت میگیرند. انواع مختلف تجارت الکترونیکی بهراحتی قابلتمایز بوده و عبارتاند از:
B2B: این مدل شامل معاملات خردهفروشی محصولات یا خدمات از طریق تجار به تک خریداران است. منظور از خریدار همان مشتری یا مصرفکننده است. این روش بانامe-tailing نیز شناخته میشود. بهعنوانمثال به تجارت Amazon.com اشاره کرد.
B2C: اين مدل شامل معاملات خردهفروشی محصولات يا خدمات از طريق تجار به تکتک خريداران است. منظور از خريدار همان مشتري يا مصرفکننده است. اين روش بانامe- tailing نيز شناخته میشود. بهعنوانمثالمیتوان به تجارت Amazon.com اشاره كرد.
B2B2C: در این روش طرف معامله محصول یا خدمات را برای کارگزار یا کارآور تهیه میکند. این کارآور بهنوبه خود دارای مشتریانی است (که حتی ممکن است کارمندان خود وی باشند که این محصول یا خدمات را بدون افزایش قیمت در اختیار آنان قرار میدهد). بهعنوانمثال شرکتی را در نظر بگیرید که با پرداخت به شرکت AOL به کارمندان خود امکان دسترسی به اینترنت را میدهد، بدون اینکه آنها مجبور باشند بهصورت جداگانه مبلغ مربوطه را به AOL بپردازند.
C2B: این مدل مربوطه افرادی است که از اینترنت برای فروش محصولات یا خدمات به سازمانها یا افراد حقوقی استفاده میکنند که به دنبال خرید این محصولات یا خدمات باقیمتپایینترهستند. Priceline.com یکی از شناختهشدهترین سازمانها در زمینه معاملات C2B است.
C2C: در این مدل هریک از مصرفکنندگانمستقیماً با سایر مصرفکنندگان در ارتباط هستند. نمونه از C2Cعبارتاند از: افرادی که لوازمخانگی یا اتومبیل و یا غیره را با استفاده از پیامهای تبلیغاتی در اینترنتمیفروشند. تبلیغات مربوط به خدمات شخصی در اینترنت و فروش اطلاعات تخصصی بهصورتOnline از دیگر موارد C2C هستند. بهعلاوه، بیشتر سایتهای مزایده به افراد مختلف امکان میدهند تا اقلام موردنظر خود را برای فروش عرضه کنند.
تجارت سیار: در این روش فعالیتهاو معاملات تجارت الکترونیکی بهطور کامل یا بهصورتجزی در محیطی بیسیم انجام میشوند که بانامmobile commerceیا m-commerce شناخته میشود. برای مثال، افراد مختلف میتوانند را به Amazon.comسفارش دهند. بیشتر برنامههای کاربردی m-commerceدارای تجهیزات قابلحمل هستند. اگر چنین معاملاتی برای افرادی خاص درزمانی خاص و در موقعیتی خاص صورت گیرد بانام تجارت مکان محور یا L-commerce نیز شناخته میشود. برخی تصور میکنند این قبیل معاملات به معاملاتی اطلاق میشود که توسط افرادی دور از خانه یا محل کار خود انجام میگیرند. چنین معاملاتی را هم میتوان با استفاده از دستگاههایبیسیم و هم از طریق تجهیزات دیگر انجام داد.
B2E: این مدل از فعالیتهای تجاری زیرمجموعه گروه تجارت الکترونیکی درونسازمانی است که در آن سازمانها خدمات، اطلاعات یا محصولاتی را به کارمندان خود عرضه میکنند. در این سازمانها بیشتر کارمندان بهصورت سیار فعالیت کرده و نماینده شرکت هستند.
E-learning: منظور از آموزش الکترونیکی، یادگیری یا آموزش رسمی است که بهصورت onlineارائه میشود. از این نوع آموزش بیشتر در سازمانها برای آموزش کارمندان استفاده میشود. ضمناً میتوان از آن در دانشگاههای مجازی نیز بهره گرفت.
فناوریPeer-to-Peer (یا همتا به همتا): از این فناوری در مدلهایC2C، B2B، B2Cاستفاده کرد. این فناوری به کامپیوترهای متصل به شبکه امکان میدهد تا فایلهای داده را به اشتراک گذاشته و آنها را بهصورت مستقیم پردازش کنند. برای مثال درروشC2C افراد میتوانند موسیقی، تصاویر ویدیویی، نرمافزار و سایر محصولات قابل دیجیتالی شدن را بهصورت الکترونیکی مبادله کنند.
Intrabusiness EC (تجارت الکترونیکی درونسازمانی): این مدل مربوط به تمام فعالیتهای داخلی سازمان است که در ارتباط با مبادله کالا، خدمات یا اطلاعات در میان واحدها و افراد مختلف در سازمان انجام میشود. این فعالیتها ممکن است فروش محصولات شرکتبهکارمندان با آموزش online یا طراحی بهصورت گروهی را در بربگیرد. این قبیل فعالیتها معمولاً از طریق اینترانت یا پورتالهای شرکتی صورت میگیرند.
Exchange-to-Exchange(E2E): منظور از Exchange یک بازار الکترونیکی عمومی است که دارای خریداران و فروشندگان فراوانی است، همانطور که حدس میزنید چنین بازارهایی میتوانند به هم متصل باشند. درروشE2E، تجارت الکترونیکی سیستمی رسمی است که دو یا چند بازار را به هم مرتبط میکند
E-Government: در اینجا دولتی الکترونیکی وجود دارد که کالا، خدمات یا اطلاعات را از تجار خریداری کرده یا در اختیار آنها قرار میدهد (G2B) یا آنها را از شهروندان خریداری کرده یا در اختیار آنان قرار میدهد (G2B)، ضمناً ممکن است در این مدل ارتباط بین سازمانهای دولتی در یک کشور یا سایر کشورها برقرار شود.
Collabrative Commerce: زمانی که افراد یا گروههابهصورتonline ارتباط برقرار کرده یا باهم مشارکت میکنند، احتمالاً از روشCollabrative Commerceیا C-Commerceاستفاده میکنند. برای مثال شرکای تجاری مختلف در نقاط مختلف جغرافیایی میتوانند با استفاده از مشارکت شبکهای محصولی را طراحی کنند، محصولات داخل انبارها را بهصورتonline مدیریت کنند یا حتی میزان تقاضا برای محصول را مانند شرکت marks and spencer به کمک هم پیشبینی کنند.
Nonbusiness EC: این مدل مربوط به تعداد بیشماری از انستیتوهای غیرتجاری مانند مؤسساتدانشگاهی، سازمانهایغیرانتفاعی، سازمانهای مذهبی، سازمانهای اجتماعی و آژانسهای دولتی است که از تجارت الکترونیکی برای کاهش هزینههای خود با بهبود عملکردهای کلی و ارائه خدمات بهتر به مشتریان خود بهره میگیرند.